بر اساس بررسیهای واحد سنجش و راه حلهای رفتاری در بازار (آبسیم) بورس نیوز، قیمتگذاری تکلیفی به عنوان یکی از مشکلات اورهسازان به شمار میرود که سد راه درآمدزایی و سودآوری تلقی میشود. شایان ذکر است سازوکاری که برای تولیدکنندگان اوره تعریف شده بدین صورت است که ابتدا باید بر اساس سهمیه تعریف شده اوره مورد نیاز بخش کشاورزی را تأمین کنند و سپس مازاد تولید خود را میتوانند صادر کنند.
اما مشکل اساسی این است که نرخ فروش داخلی با خارجی تفاوت بسیاری دارد. در حالی که هم اکنون نرخ هر تن اوره صادراتی 243 دلار است، در بازار داخل این محصول با نرخ 612 هزار 500 تومان عرضه میشود. این اختلاف قیمت موجب خسران و نارضایتی این شرکتها شده و در واقع باید گفت یارانه اورهبخش کشاورزی، از جیب سهامداران پتروشیمیهای تولیدکننده پرداخت میشود.
از آن جا که نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر مبنای ارز سامانه نیما تعیین میشود، قیمت گذاری تکلیفی اوره معنایی ندارد. از همین رو، شرکتهای پتروشیمیتولیدکننده اوره همچون «خراسان»، «پردیس»، «شیراز» و «کرمانشاه» به دنبال آزادسازی قیمت این محصول هستند که در صورت تصویب، نرخ جدید از ابتدای مهر ماه سال 97 در حساب پتروشیمی‌ها اعمال خواهد شد و 95 درصد نرخ صادراتی خواهد بود.
حال به سراغ صورتهای مالی شرکتهای بزرگ تولیدکننده این محصول میرویم.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید «شپدیس» بیشترین تولید و فروش اوره را دارد. شایان ذکر است که «شپدیس» برخلاف سایر شرکتها، سال مالی منتهی به شهریور ماه دارد. به عبارتی، این شرکت در 5 ماهه منتهی به بهمن ماه بیش از یک میلیون تن اوره تولید کرده که 384 هزار تن آن را در بازار داخل و به نرخ مصوب به فروش رسانده است. البته از آن جایی که فروش داخلی سهم زیادی از کل فروش ندارد، آزادسازی نرخ نمیتواند چندان بر «شپدیس» اثر بگذارد. این شرکت بیشترین مقدار و نرخ صادرات را نیز دارد و از تغییرات جهانی اثرگذاری بیشتری میطلبد.
تقریبا نیمیاز اوره تولید «خراسان» و «کرماشا» در داخل عرضه میشود؛ بنابراین آزادسازی نرخ آن اثرات مثبت با اهمیت برجای میگذارد. «شیراز» نیز به سبب اهرمیبودن، با جهش سودآوری مواجه خواهد شد.
شایان ذکر است که در گزارش اخیر این پتروشیمیبرخی جزئیات در خصوص آزادسازی نرخ اوره تشریح شده است. در بخشی از این شفاف سازی آمده که اکثریت تصمیمگیرندگان با پرداخت مابهالتفاوت نرخ اوره مصوب تا نرخ بورس کالا به صورت اوراق خزانه موافقت کردهاند.
حال باید دید در نهایت چه تصمیمیدر این خصوص گرفته خواهد شد. در هر صورت هر گونه تغییر در نرخ اوره تأثیر مثبت قابل توجهی بر سودآوری شرکتهای مذکور میگذارد.
